این واقعیت قابل انکار نیست که تغییرات همه‌جانبه زندگی امروزی، سن ازدواج و زمان باروری را هم تحت‌تاثیر قرار داده است. بسیاری از ما تصور می‌کنیم فقط زنان با دیر ازدواج کردن و به تبع آن، دیر اقدام کردن برای بچه‌دار شدن، دچار مشکل می‌شوند و سن مردان کمتر به بچه‌دار شدن آنها ربط دارد در صورتی که این‌طور نیست. بچه‌دارشدن در جامعه امروزی با همه مشکلات آن، از اولویت‌های آخر زوج‌ها شده است. اگر سال‌های طلایی باروری برای زنان با رسیدن سن یائسگی پایان می‌یابد اما مردان تا پایان عمر می‌توانند بچه‌دار شوند. با این حال نباید از آثار منفی افزایش سن پدران بر سلامت کودکان غافل شد.
در این مطلب می‌خواهیم در مورد تاثیر سن پدر در تولد کودک و آینده او صحبت کنیم.

سن زنان در باروری بسیار مهم است اما نتایج مطالعه‌ها نشان می‌دهد که سن پدر مهم‌تر است زیرا میزان باروری مردان پس از 40 سالگی‌ کاهش می‌یابد. سالیان طولانی است که تصور می‌شود باروری مردان همچنان از زمان بلوغ تا مرگ ادامه دارد اما باید توجه داشت که همانند زنان، بدن مردان هم ساعت بیولوژیک دارد. اگر چه مردان در سنین 70 یا حتی 80 سالگی هم می‌توانند بچه‌دار شوند اما این مساله چندان هم بی‌خطر و بی‌ضرر نخواهد بود.

وقتی سن یک مرد بالا می‌رود، اندازه بیضه‌هایش کوچک‌تر و حجم آن کم می‌شود. توانایی حرکت اسپرم‌ها نیز کاهش می‌یابد. براساس تحقیقات دانشمندان، شانس باردارشدن زنانی که همسرشان حداقل 5 سال بزرگ‌تر از آنهاست کمتر از زنانی است که همسرشان همسن یا حداقل یک سال بزرگ‌تر است. در واقع به ازای هر یک سال افزایش سن یک مرد از 24 سالگی، میزان بارورشدن او 2 درصد کاهش می‌یابد. این میزان به اندازه یائسگی قابل‌توجه نیست اما در طول زمان قابل‌تامل است زیرا کیفیت اسپرم با گذشت زمان کم می‌شود. بروز بیماری‌هایی مانند دیابت هم در مردان با توانایی نعوظ آنها ارتباط دارد، بنابراین لازم است به سلامت و آمادگی جسمانی خود توجه زیادی داشته باشند.نتایج تحقیقات نشان می‌دهد در مقایسه با پدران جوان‌تر، پدران در سنین سالمندی كمتر تحمل فعالیت فیزیكی فرزند خود را دارند و احساس می‌كنند فرزندشان شلوغ و پرفعالیت است. طبق این تحقیقات، پدران سالمند کمتر رفتار عاطفی و محبت‌آمیز با همسر و فرزند خود دارند.

سن پدر علیه سلامت کودک
آثار سن روی اسپرم تنها در حجم و شکل آنها نیست. مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد فرزندان پدران مسن بیشتر در معرض خطر ناهنجاری‌های ژنتیکی قرار دارند. در سنین بالاتر، احتمال ایجاد موتاسیون در DNA اسپرم بیشتر است. البته اسپرم‌ها هم در مردان جوان و هم در مردان سالمند دچار آسیب می‌شوند اما فرآیندی به نام «آپوپتوزیس» اسپرم‌های ناقص را حذف و از بین می‌برد اما این فرآیند با افزایش سن دچار خلل می‌شود.

سن پدر و نشانگان داون
تحقیقات نشان می‌دهد افزایش سن مادران احتمال تولد نوزاد مبتلا به نشانگان داون را تا 50 درصد افزایش می‌‌دهد. طبق نتایج این مطالعات، ناهنجاری‌های مادرزادی مانند سندرم داون و لوسمی یا همان سرطان خون دوران کودکی هم،‌ با سن پدر، ارتباط دارد.

خطر اوتیسم در كودكان
یك مطالعه كه نتایج آن در نشریه «آرشیو روان‌شناسی عمومی» منتشر شده است، نشان می‌دهد که فرزندان پدران سالمند به‌طور قابل‌توجهی بیشتر در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند. احتمال ابتلای كودكانی كه پدران 40 ساله دارند به اوتیسم، 6 بار بیشتر از آنهایی است كه پدرانشان زیر 30 سال سن دارند.

بیماری های نادر
شیوع برخی اختلالات نادر مانند نشانگان «مارفان» یا «آكوندروپلازی» (یك اختلال ژنتیكی كه روی رشد استخوان تاثیر دارد و شایع‌ترین اختلال مرتبط با رشد است)، در کودکان پدران مسن بیشتر است. این اختلال در هر یک مورد از هر 25 هزار تولد دیده می‌شود و هم پسر و هم دختر را مبتلا می‌كند. برخی از این نقایص به دنبال تغییرات ژنی جدید رخ می‌‌دهند و اواخر عمر قابل‌تشخیص هستند مانند اسكیزوفرنی. تحقیقات تازه دانشمندان دانشگاه كلمبیا روی مردان 50 سال به بالا نشان می‌دهد احتمال اینکه یک پدر در 45 تا 49 سالگی صاحب فرزند مبتلا به اسکیزوفرنی شود، از پدری که 25سال یا كمتر دارد، 3 برابر بیشتر است.

كاهش كیفیت اسپرم‌ها
مطالعات محققان نشان می‌دهد با افزایش سن، DNA دچار تغییر و شانس باروری در مردان کمتر می‌شود. حتی هرگونه تغییر در DNA و مواد ژنتیكی اسپرم می‌تواند به كودك منتقل شود. ناهنجاری‌ها در تخمك زنان به‌راحتی قابل تشخیص است اما گاهی تشخیص چنین تغییراتی در مردان سخت‌تر خواهد بود.

احتمال سقط بیشتر
زنانی كه از مردان سالمند باردار می‌شوند، بیشتر در معرض خطر سقط هستند و خطر سقط با افزایش سن پدر بیشتر می‌شود. به گفته محققان خطر از دست دادن نوزاد پدران 40 ساله، 60درصد بیشتر است. این خطر همچنین وقتی، یك مرد بین 35 تا 39 سال سن دارد، نسبت به زمانی كه 25 ساله است، 3 بار بیشتر می‌شود.

زمانی طولانی برای بارور شدن
مردانی که سن بالایی دارند، مدت بیشتری طول می‌كشد تا بتوانند همسرشان را بارور كنند. شانس باردارشدن زنانی که همسرشان 5سال یا بیشتر از آنها بزرگ‌تر است، کمتر از زنانی است که همسرشان هم‌سن یا اندکی بزرگ‌تر از آنهاست. احتمال باردارشدن در مدت 6 ماه تلاش برای بارداری به ازای هر سال که سن یک مرد از 24 سال بیشتر می‌شود، تا 2 درصد کاهش می‌یابد.

نمره آپگار پایین‌تر نوزادان
نمره آپگار نوزادانی که پدران 40 و 50 ساله دارند، پایین‌تر است. نمره آپگار 5 پارامتر را می‌سنجد؛ تنفس، ضربان قلب، واکنش‌ها، توان عضلانی و رنگ پوست كه به هر کدام نمره صفر تا 20 داده می‌شود و بهترین نمره 10 است. آپگار یك‌دقیقه و 5 دقیقه پس از تولد سنجیده می‌شود.