كسي غير از شما نمي‌تواند به اين سؤال سخت پاسخ دهد. برخي مي‌گويند اين پرسش حتي از تصميم گيري در مورد به دنيا آمدن اولين بچه هم مشكل‌تر است. تنها صحبت از داشتن يك بچه نيست، بلكه مسئله تغييرخانواده در ميان است. با به دنيا آمدن فرزندي ديگر بايد به اين فكر كنيد كه چطور حضور او سبك زندگي، اقتصاد، كار، روابط و البته ساير فرزندانتان را تحت تاثير قرار خواهد داد. و اگر حرف‌هاي كوچه و بازار را گوش كنيد، اضافه شدن يك نفر به اعضاي خانواده به معناي دوبرابر شدن وظايف مادر و پدر است.

البته، به عدد تمام آدم ها، از پزشكان و دانشمندان گرفته تا دوستان و همسايه‌هايتان، در خصوص زمان مناسب بچه‌دار شدن و تعداد مطلوب افراد خانواده اختلاف نظر وجود دارد. مزايا و مضرات را سبك سنگين كنيد و بعد تصميم خود را بگيريد. جهت مشورت با ديگران راجع به اين موضوع مهم، به يكي از اين تابلوهاي اعلانات ما سري بزنيد: بهترين زمان براي بچه دار شدن؛ زندگي با خانواده بزرگ؛ والدين تك فرزند. اين مطالب را بخوانيد تا بهتر دريابيد كه قبل از بچه دار شدن چه چيزهايي را بايد در نظر گرفت.

.
بهترين زمان براي داشتن بچه اي ديگر، چه موقع است؟

اغلب مردم بيشتر از آن كه نگران داشتن يا نداشتن فرزندي ديگر باشند، در تصميم‌گيري براي زمان بچه‌دار شدن مجدد دچار ترديد مي‌شوند. بسياري نيز مي‌خواهند بدانند فاصله زماني مناسب (براي والدين و كودكان) ميان تولد دو بچه چقدر است. آيا بهتر اين است كه بچه¬ها بلافاصله يكي پس از ديگري متولد شوند و همبازي باشند و شما در كمترين زمان از مسئوليت بزرگ كردن آنها فارغ شويد، يا اينكه ميان تولد آنها فاصله بيندازيد تا بتوانيد در حق هر يك توجه كافي و مراقبت لازم را به عمل آوريد؟
محققين سعي كرده‌اند به اين سؤال پاسخ دهند. البته با قاطعيت نمي‌توان گفت كه هر زن بايد دوتا سه سال ميان تولد بچه‌ها فاصله بيندازد، اما مطالعات بسياري اين فاصله زماني تقريبي را مناسب مي‌دانند. از اين رو اغلب خانواده‌ها فاصله زماني فوق را در تولد فرزندانشان رعايت مي‌كنند: طبق آمار مؤسسه آلن گوتماخر در زنان آمريكايي، متوسط فاصله زماني ميان اولين و دومين تولد حدود 30 ماه است.

در اينجا خلاصه‌اي از تحقيقي كه در خصوص فاصله زماني مناسب ميان تولد بچه‌ها به عمل آمده، ارايه مي‌شود:

• بر اساس تحقيقي كه اخيراً در ژورنال انجمن پزشكي آمريكايي به عمل آمده است، اگر فاصله دو بارداري كمتر از 18 ماه يا بيشتر از پنج سال باشد، احتمال اينكه فرزند دوم نارس يا كم وزن به دنيا بيايد يا به دليل كوچك بودن، مادر نتواند او را در رحم خود نگه دارد، افزايش مي‌يابد. محققين چنين استدلال مي‌كنند كه اگر فاصله زماني بين دو تولد خيلي كوتاه باشد، ممكن است بدن مادر نتواند فشار رواني و مواد غذايي از دست رفته در حاملگي اول را جبران كند؛ و اگر فاصله زماني زياد باشد، مشكل اين است كه زنان پس از وضع حمل به تدريج قدرت باروري خود را از دست مي‌دهند.

• طبق نتايج تحقيقي كه در ژورنال پزشكي نيو اينگلند انتشار يافته، به نظر مي‌رسد كه بهترين فاصله زماني براي آبستني مجدد پس از تولد آخرين فرزند، 18 تا 23 ماه باشد. پزشكان دريافته‌اند نطفه ي نوزاداني كه ظرف كمتر از شش ماه پس از تولد بچه ماقبل خود بسته مي شود، 40 درصد بيشتر احتمال تولد نارس يا كم وزني دارد. همچنين نوزاداني كه نطفه شان بيش از 10 سال پس از تولد كودك ماقبل خود بسته مي‌شود، دو برابر بيشتر با خطر تولد زودرس مواجه هستند.

• تحقيقي مشابه در دانشگاه كاليفرنيا در سان فرانسيسكو به اين نتيجه رسيده كه فاصله زماني مناسب ميان تولد نوزادان، 24 تا 35 ماه است. نوزاداني كه كمتر از اين زمان نطفه شان بسته مي‌شود، بيشتر با كم وزني در هنگام تولد مواجه شدند.

• طبق نظر جني كيدويل، پروفسور مطالعات خانواده در دانشگاه تنسي در ناكس‌ويل، با در نظر گرفتن روابط كودكان با والدين بهترين زمان براي تولد مجدد هنگامي‌ است كه اولين فرزند يك يا چهار سال سن دارد. وي مي‌گويد بچه‌هايي كه كمتر از يك سال سن دارند، هنوز هيچ حسي نسبت به جايگاه انحصاري خود ندارند، بنابراين كمتر نسبت به كودك نورسيده ابراز خشم مي‌كنند و كودكان بالاي چهار سال از زمان كافي براي لذت بردن از توجه مادر و پدر به خود بهره مند بوده‌اند. به علاوه آنها به سني رسيده‌اند كه ديگر زندگي خود را دارند.

.
براي تصميم گيري درمورد داشتن فرزندي ديگر، چه موارد ديگري را بايد در نظر گرفت؟

البته علم و دانش تمام انتخاب¬هايي را كه مي‌كنيم، به ويژه آنهايي را كه با عشق و علاقه در ارتباط هستند، به ما تحميل نمي‌كند. بنابراين در اينجا موارد ديگري ذكر مي‌شود كه بهتر است براي تصميم گيري در اين خصوص مورد توجه قرار گيرد.

.
ديگر فرزند يا ساير فرزندانتان چند سال سن دارند؟

هر چند محققيني كه در بالا از ايشان سخن رفت، پيشنهاد مي‌كنند در صورتي كه كودك زير 6 سال داريد، بهتر است كه حامله نشويد. با اين وجود، برخي افراد حد ميانه را پيش مي‌گيرند. برخي دوست دارند تا حد ممكن ميان تولد فرزندان فاصله بيفتد؛ در اين حالت بچه‌ها زمان كافي را با والدينشان خواهند بود و مي‌توانند تاثير تولد فرزندي ديگر را دريابند و حتي راجع به آن صحبت كنند. عده¬اي ديگر بر اين باورند كه اگر بچه‌ها با فاصله كمي‌ از همديگر به دنيا بيايند، مي‌توانند براي يكديگر هم بازي شوند. همچنين در اين حالت بچه‌هاي شما همه با هم بزرگ مي‌شوند و ديگر مجبور نخواهيد بود مابقي عمرتان را صرف بزرگ كردن فرزندانتان بكنيد. به صحبت اين مامان‌ها گوش دهيد و خودتان تصميم بگيريد.

• سوزان و.، كه مدير يك شركت انتشاراتي است، مي‌گويد “بين دو پسر من سه سال و نيم فاصله هست و فكر مي‌كنم كه اين زمان عالي باشد. وقتي پسر كوچكم به دنيا آمد، پسر بزرگترم ديگر نيازي به عوض كردن پوشك و كهنه نداشت، بنابراين متوجه شدم كه دوست دارم بچه ديگري داشته باشم. آنها كاملاً در مراحل اجتماعي و رشدي متفاوتي قرار دارند، بنابراين رقابت چنداني ميان آنها وجود ندارد. آنها واقعاً از بودن با هم لذت مي‌برند.”

• ژانت ل.، مدير تبليغات كه براي بار سوم حامله شده است، مي‌گويد “بين فرزند اول و دومم سه سال و نيم فاصله هست. اين كار به من وقت كافي براي رسيدگي به بچه اولي را داد. به نظر من هرچه فاصله بين تولد بچه‌ها بيشتر باشد بهتر است؛ چون كه در اين صورت آنها به مراتب مستقل‌تر خواهند بود و مي‌توانند ورود كودك تازه را به لحاظ روحي و عاطفي تحمل كنند. دلم مي‌خواست بين بچه دوم و سومم فاصله بيشتري مي‌افتاد. بين آنها تنها 2 سال فاصله است. از اينكه بايد دو بچه را همزمان تروخشك كنم، وحشت دارم. داشتن دو بچه كه مراقبت كردن ازشان وقت زيادي را مي‌گيرد، مي‌تواند به لحاظ فيزيكي نيز دشوار باشد و اين نگرانم مي‌كند.

• “بين سه فرزند بزرگم هركدام يك سال و نيم فاصله هست. هر چند وقتي كه همه آنها نوزاد بودند خيلي برايم سخت بود، اما به دلايلي اين فاصله¬ي كم عالي بود. آنها واقعاً يكديگر را سرگرم مي‌كردند و با هم صميمي‌ باقي مانده‌اند. من خودم يكي از چهار فرزند خانواده‌ام هستم و واقعاً مي‌خواستم كه احساس داشتن خانواده بزرگ را دوباره احيا كنم.”

.
چگونه تولد يك تازه وارد سبك زندگيتان را تغيير خواهد داد؟

آيا با ديگر فرزندانتان زندگي آرامي‌داريد؟ آيا به خوبي به بچه‌هايتان مي‌رسيد؟ آيا همگي در طول شب به راحتي مي‌خوابند؟ شايد با همسرتان به نقطه‌اي رسيده‌ايد كه مي‌توانيد دوباره براي با هم بودن وقت صرف كنيد. شايد مجدداً به سر كار برگشته‌ايد و آن را دوست داريد. وقتي به داشتن بچه‌اي ديگر فكر مي‌كنيد، اين عوامل مهم را در نظر بگيريد. فراموش نكنيد كه يك نو رسيده كنترل زندگي شما را به دست خواهد گرفت. ببينيد وقت و انرژي كافي براي يك نوزاد را داريد و فرزندانتان نيز آمادگي روبرو شدن با واقعيت حضور يك نوزاد در خانه را دارند يا خير. شايد در نهايت تصميم بگيريد كه همان يكي كافي است.

.
وضعيت مالي تان چگونه است؟

حرفي در اين نيست كه پول همه چيز نيست، اما بي گمان وقتي مجبور هستيد خانواده‌اي را اداره كنيد به آن نياز خواهيد داشت. با توجه به اين كه هزينه تامين غذا، پوشاك، مسكن و بهداشت هر كودك مبلغ چشمگيري را بخود اختصاص مي دهد، قبل از اينكه تصميم بگيريد حامله شويد به مقداري پول بيشتر در بودجه ماهانه خود نياز داريد. همچنين لازم است وضعيت كاري خود را نيز در نظر بگيريد. وقتي بچه دوم يا سوم به دنيا مي‌آيد، براي بسياري از زنان ادامه كار تمام وقت يا پاره وقت مشكل تر مي‌شود. اگر لازم باشد، آيا مي‌توانيد كارتان را رها كنيد يا در صورت حفظ شغلتان مي‌توانيد هزينه پرستار بچه را بپردازيد؟

استفاني ن.، مدرس كالج مي‌گويد “دخترم تقريباً 4 سالش است و ما به دليل نگراني براي تامين هزينه‌ها هنوز بچه ديگري نداريم. وقتي بچه اولمان به دنيا آمد پول چنداني نداشتيم؛ بنابراين، معني نداشتن عايدات كافي براي پرداخت هزينه‌ها را خوب درك مي‌كنيم. به همين دليل مي‌خواهيم براي فرزند دوممان خود را بهتر از قبل آماده كنيم. وقتي پاي بچه ديگري در ميان است، پول بسيار حائز اهميت است. شغل، ديگر مسأله مهمي‌است كه بايد در نظر گرفت. من يك سال تمام بعد از تولد دخترم را در خانه ماندم. باز هم دوست دارم همين كار را براي فرزند دومم انجام دهم. ما تصميم داريم باز هم بچه دار شويم؛ فقط درباره زمان آن مطمئن نيستيم. حس مي‌كنم براي اين كار كمي‌دير شده است.”

.
چند سالتان است؟

متاسفانه سن والدين و به ويژه زنان در بچه‌دار شدن حائز اهميت است. اگر سنتان 38 سال است و مي‌خواهيد دو بچه ديگر داشته باشيد، از اين نعمت بي‌بهره هستيد كه بتوانيد بين تولد آنها سه سال فاصل بيندازيد. اما اگر 30 ساله هستيد و مشكل سلامتي خاصي نداريد كه حاملگي را با مشكل مواجه كند، در آن صورت از زمان بيشتري برخوردار هستيد. با همسر خود راجع به مسأله سن صحبت كنيد: بسياري از مردم تصوير روشني از اينكه تا چند سالگي مي‌خواهند بچه دار شوند، در ذهن خود دارند.

.
آيا با همسر خود توافق داريد؟

گاهي اوقات يكي از زوجين آمادگي بچه دار شدن را دارد و ديگري آماده اين كار نيست. مشكل است كه زوجين بتوانند هميشه با هم موافق باشند. حل اين مسأله كار ساده‌اي نيست، اما گام اول اين است كه در مورد تفاوت‌هايتان صحبت كنيد. بنشينيد و با همديگر در خصوص ديدگاه¬هايتان بحث كنيد. ممكن است نتوانيد در همان لحظه چيزي را حل كنيد، اما در عوض به درك بيشتري از همديگر نائل مي‌شويد. همچنين در اين موقعيت مشورت كردن با ديگران نيز مي‌تواند سودمند واقع شود.

.
قلبتان چه مي‌گويد؟

حتما مي‌توانيد بنشينيد و حساب و كتاب كنيد كه مي‌خواهيد بچه‌دار شويد يا نه. اما اين مورد از آن نوع تصميم گيري هايي است كه توسط قلب آدم گرفته مي‌شود، بنابراين به صداي قلبتان گوش كنيد. اگر بچه ديگري مي‌خواهيد و همسرتان نيز با شما موافق است (در صورتي كه قبلاً صاحب يك فرزند هستيد)، هيچ زماني بهتر از حالا نيست.